Сөз manifest ("манифест") 2024 жылғы Кембридж сөздігінің жылының сөзі деп танылды, деп хабарлайды Tengri Life Daily Mail-ге сілтеме жасап.
Бұл термин әлеуметтік желілердегі талқылаулар мен әнші Дуа Липа мен гимнаст Симона Байлз сияқты жұлдыздардың "манифестациялаған" жетістіктері туралы айтқан сөздері арқылы танымал болды.
Кембридж сөздігінің деректеріне сәйкес, бұл сөзді күніне 350-ден астам рет іздеген, бұл жыл ішінде шамамен 130 мың сұранысқа жеткен. Бұл оны жылдың ең танымал сөздерінің бірі етті.
Сөздіктің редакторлары 2024 жылы "манифестациялау" сөзінің мағынасы өзгергенін атап өтті: енді ол қалаған нәрсені визуализациялау процесін білдіреді, оған сену бұл жетістікке жету мүмкіндігін арттырады. Мысалы, Дуа Липа Glastonbury фестивалінде: "Мен осы сәтті жазып, оған армандадым және оны шындыққа айналдыру үшін көп жұмыс істедім" деп мәлімдеді.
Әлеуметтік желілердегі танымалдық және "манифестация" мәдениеті
"Манифестация" концепциясы пандемия кезінде TikTok-ты дүр сілкіндіріп, миллиардтаған қаралым жинады. Танымал әдістердің бірі "3-6-9" деп аталатын тәсіл болды: таңертең үш рет, күндіз алты рет және кешке тоғыз рет өз тілектеріңізді жазу қажет. Алайда, ғалымдар мұндай практикалардың тиімділігіне күмәнмен қарайды.
Кембридж университетінің әлеуметтік психология профессоры доктор Сандер ван дер Линден манифестацияны "магиялық ойлау" мысалы деп атады – бұл ой ритуалдарының шындықты өзгертуі туралы иллюзия. Оның айтуынша, мұндай практика шындыққа сәйкес келмейтін үміттер мен көңілсіздіктер тудыруы мүмкін, ал шектен тыс жағдайларда – тіпті ауруларды ой күшімен емдеуге қатысты қауіпті қате түсініктерге алып келуі мүмкін.
Сөздің эволюциясы және тарихи тамырлары
Сөз manifest ағылшын тілінде терең тамырларға ие. XIV ғасырда ақын Джеффри Чосер оны "анық" мағынасында қолданды (ол кезде manyfest деп жазылған). XIX ғасырда ол саяси контексте жаңа мағынаға ие болды, АҚШ-та manifest destiny ("анық тағдыр") деген сөз тіркесі пайда болды, бұл американдықтардың территорияны кеңейту құқығына деген сенімді білдіреді.
Глагол manifest бастапқыда "бір нәрсені анық көрсету, белгілер немесе әрекеттер арқылы" дегенді білдірді. Мысалы, Уильям Шекспир бұл сөзді "Венециандық купец" пьесasında: "Анық белгілер бойынша, сен айыпталушының өміріне қарсы жоспар құрғансың" деп қолданды.
Қызық, туынды сөз manifesto ("манифест") да анықтық идеясымен байланысты, ол ұйымның мақсаттары мен сенімдерін жазбаша баяндауды білдіреді.
Қазіргі қоғамдағы маңызы
Кембридж сөздігінің редакторы Вендалин Николс 2024 жылы сөздің танымалдылығының өсуі мәдениеттегі өзгерістерге тілдің бейімделетінін көрсететінін атап өтті. Ғылыми негіздеме туралы пікірталастарға қарамастан, манифестация оптимизмнің және жақсы болашаққа ұмтылудың символына айналды, бұл әлемнің түкпір-түкпірінен миллиондаған адамдарды тартады.
Бұған дейін британдық Collins сөздігі жылдың сөзін Charli XCX әншісі тарапынан танымал болған brat сөзін атады, ол қазіргі жастар арасында оның мағынасын кеңейтті. Бұл сөз неге қызықты және ерекше - материалда толығырақ.