Елімізде жылжымайтын мүлікті сақтандыру деңгейі 2%-дан аспайды. Сақтандыру компаниялары осылай мәлімдеді. БҰҰ-ның мәліметтері бойынша, соңғы 20 жылда әлемде жер сілкінісі, су тасқыны, құрғақшылық және дауылдар саны екі есе өскен. Қазақстан халқының 75%-ы табиғи апаттардың қаупі жоғары аймақтарда тұрады.
ҚНДРА LS ресми сауалына жауап ретінде қазіргі уақытта осы модельдің параметрлері бойынша түпкілікті шешімдер қабылдау бойынша жұмыс жүргізіліп жатқанын атап өтті.
«Соңғы шешімдерді қабылдағаннан кейін табиғи апаттардан сақтандыруды енгізу бойынша заңнамалық түзетулер әзірленетін болады», дейді ҚНДРА
Модель табиғи апаттарға жиі ұшырайтын Қазақстанның өңірлері бойынша тәуекелдердің төрт түрін қамтуды көздейді. Олардың ішінде жер сілкінісі, су тасқыны, су тасқыны және орман өрттері бар.
«Бұл ретте өтелетін тәуекелдер мен қорғауға жататын өңірлердің түпкілікті тізбесі, сондай-ақ сақтандырудың кезеңділігі дүлей зілзалалардың тәуекелдерін кешенді бағалау нәтижелері бойынша айқындалатын болады», деп нақтылады ҚНДРА
Сонымен қатар, апатты тәуекелдер туындаған кезде толық немесе ішінара бұзылған тұрғын үй иелеріне бағалау жүргізбей-ақ тіркелген төлемдерді жүзеге асыру ұсынылады.
Сонымен қатар, қаржылық реттеуші сақтандырудың өзара көмек пен қайта бөлу қағидаты бойынша жұмыс істейтінін еске салды. Сондықтан төлемдер барлық қатысушылардан жиналған қаражат есебінен жүзеге асырылады. Дүлей қауіп-қатерлерден міндетті қорғауды енгізу қажеттілігі туралы әңгімелер 2023 жылдан бастап басталды. Сейсмикалық қауіпті аймақта орналасқан Алматы қаласында жер сілкінісі жиі болады. Мамандар жыл басында орын алған қатты дүмпулерден кейін тұрғын үйді ерікті сақтандыруға өтініш білдіргендер санының артқанын айтады. Десе де, қала халқының санына қарай бұл тым аз көрсеткіш. Жылжымайтын мүлікті сақтандыру бүкіл әлемде кеңінен тараған қызмет болғанымен, Қазақстанда әлі де сұраныс төмен. Әйтпесе, сақтандыру сомасы тым қымбат емес, дейді мамандар.
«Еуразия» сақтандыру компаниясы басшысының орынбасары Бақыт Қорғасбаевтың айтуынша, жылжымайтын мүліктің әрқайсысының бағасы бойынша 0,2% тарифіне сәйкес төлейтін құнын аламыз. Егер пәтеріңіз 20 млн тұрса, теңгеге шаққанда 20 мың теңгедей болады.
Қазақстанда 2029 жылға дейін бұзуға жататын 3,7 мыңнан астам апатты және ескі үйлер бар. Рұқсат етілмеген жерде құрылыс жүргізіп, кейін мемлекеттен өтемақы талап ету халықтың шағымы заң шеңберіне сыймайтынын сарапшылар жиі айтады. Сондықтан бұл жерде тек халық емес, рұқсат етілмеген жерге құрылыс салуға жол берген жауапты мекемелердің қызметтерін қатаңдату қажет.
Ведомствоның мәліметінше, 54,7 мың көпқабатты тұрғын үйдің 752 ғимараты апатты жағдайда, ал 3 мыңнан астамы ескі ғимараттар.
Апатты құрылыстардың басым бөлігі Астанада (208 бірлік), ал тозығы жеткен құрылыстар Алматыда (1,2 мың бірлік) байқалады. Оңтүстік-шығыс мегаполисте апатты үйлер мүлдем жоқ, тек онда ескі үйлер саны 1 мыңнан асады. Алайда Алматыда 8 мыңнан астам, ал Астанада 3,1 мың көпқабатты тұрғын үй салынғанын ескерген жөн.