Қиын кезеңдерде серіктестер: Қазақстан мен Ресейді не біріктіреді?

Қазақстан мен Ресей арасындағы қарым-қатынастар мықты және берік достықтың үлгісі болып табылады. Біздің стратегиялық серіктестік пен одақтастық тарихымыз бен мәдени байланыстарымыздың тығыздығына, сондай-ақ екі халықтың болашағына ортақ жауапкершілікке негізделген.

Біздің елдеріміз, бұрын-соңды болмаған ғаламдық сын-тегеуріндерге қарамастан, жақсы көршілік пен көпқырлы ынтымақтастықтың үлгісін көрсетуде. Мұндай ынтымақтастықтың негізінде ортақ мүдделер, өзара құрмет, жоғары деңгейдегі конструктивті саяси диалог жатыр.

Ресей Президенті Владимир Владимирович Путинмен біз ашықтық, іскерлік және өзара құрметпен ерекшеленетін тұрақты байланыстарды ұстап отырмыз. Бұл туындаған мәселелерді жедел шешуге және біздің мемлекеттер арасындағы шын мәніндегі достық қарым-қатынасты нығайтуға мүмкіндік береді. Тек өткен жылы біз Ресей Президентімен төрт рет толық форматтағы келіссөздер өткіздік, халықаралық іс-шаралардың аясында бірнеше рет кездестік және телефон арқылы сөйлестік.

Екі елдің үкіметтері мен бизнес өкілдерінің күш-жігерінің арқасында Қазақстан мен Ресей арасындағы сауда-экономикалық өзара іс-қимыл сенімді түрде дамып келеді.

Қазіргі уақытта Қазақстанда 23 мың ресейлік компания табысты жұмыс істеп жатыр, олардың 4 мыңы тек өткен жылы ашылды, бұл біздің ынтымақтастығымыздың жоғары динамикасын көрсетеді.

Өзара инвестициялар көлемі де тұрақты түрде артып келеді. 2023 жылы ресейлік компаниялар Қазақстанға 3 миллиард доллардан астам инвестиция салып, Қазақстан Ресей экономикасына дәл осындай соманы инвестициялады. Біздің елдеріміз инвесторларды қолдау үшін қажетті барлық жағдайларды жасайды, бизнес жүргізуге қолайлы орта қамтамасыз етеді.

Қазақстан мен Ресей энергетика, өнеркәсіп, көлік-логистика, ауыл шаруашылығы және басқа да көптеген салаларда ауқымды бірлескен жобаларды жүзеге асыруда. Бүгінгі таңда 18 миллиард доллардан астам сомаға 90-нан астам жоба жүзеге асырылды, тағы 49 перспективалық жоба іске асырылу кезеңінде.

Маңызды жобалардың бірі ретінде Қазақстанда үш ТЭЦ құрылысының басталуы, Экибастуз ГРЭС-ін жаңғырту, сондай-ақ еліміздің бірқатар өңірлерінде газдандыру бойынша ауқымды бастамаларды, Ресейдің энергетикалық ресурстарының оңтүстік және шығыс бағытта транзит көлемін арттыруды атап өтуге болады.

Астана мен Мәскеу Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде тиімді ынтымақтастық жүргізуде, ол бүгінгі таңда еуразиялық кеңістікте интеграцияның маңызды механизміне айналып, халықаралық беделге ие болды.

Айта кетейік, Еуразиялық экономикалық одақты құру туралы келісімге биыл он жыл толды. Қазақстан мен Ресей, осы бірлестіктің бастамашылары мен негізін қалаушылар ретінде, бастапқы кезеңнен бастап бәсекеге қабілеттілікті арттыру мақсатында жан-жақты ынтымақтастықты нығайтуға ұмтылды. Осы уақыт ішінде ЕАЭО экономикалық саясатты интеграциялау мен өзара сауданы дамытудағы ең маңызды платформалардың бірі ретінде тиімділігін дәлелдеді.

Ресей Президенті Владимир Владимирович Путиннің Қазақстанға мемлекеттік сапары Қазақстан-Ресей қатынастары тарихындағы ерекше маңызды оқиға болады. Бұл сапар жоғары мемлекеттік мәртебеге ие, біздің елдер арасындағы стратегиялық серіктестіктің ерекше маңыздылығын атап өтеді.

Астанада Ресей Президентімен өтетін алдағы кездесуде біз сауда-экономикалық, көлік-логистикалық, энергетикалық және ғылыми-техникалық салалардағы ынтымақтастық туралы кең ауқымды мәселелерді талқылаймыз. Сондай-ақ, халықаралық ұйымдар мен интеграциялық құрылымдар аясындағы одан әрі ынтымақтастықты «талқылауды» жоспарлап отырмыз, сондай-ақ, өкінішке орай, шиеленіскен әлемдік жағдай туралы пікір алмасамыз.

Біз, Қазақстанда, әрдайым естен шығармаймыз, біздің елдерді әлемдегі ең ұзын құрлық шекарасы біріктіреді. Біздің пікірімізше, бұл – мәңгілік достық пен шынайы көршілік шекарасы. Екі тараптағы шекаралас аймақтарда шамамен 32 миллион адам тұратыны да өте маңызды. Екі елдің өңірлері біздің мемлекетаралық қарым-қатынастарымызды нығайтуға едәуір үлес қосуда. Сондықтан, сапардың маңызды мәселелерінің бірі мемлекет басшыларының XX аймақаралық ынтымақтастық форумына бірлесіп қатысуы болады.

Мен алдағы сапар инвестициялық және сауда ынтымақтастығына қуатты серпін беріп, екі мемлекет азаматтарының игілігі үшін жаңа бірлескен жобаларды іске қосуды қамтамасыз етеді деп сенемін.

Біздің елдеріміз Ұлы Жеңістің 80 жылдығын лайықты қарсы алуға дайындалып жатыр. Қазақстан мен Ресей арасындағы ынтымақтастықта ортақ тарихқа деген қамқорлық қызыл жіп болып өтеді.

ХХ ғасырда біздің халықтарымыз фашизмді жеңіп, адамзат тарихындағы ең қорқынышты соғыс барысында ауыр сынақтан өтті. Қазақстандықтар майданда ерлікпен шайқасты. Қазақстан әскери өнімдермен және азық-түлікпен армияны қамтамасыз ете отырып, сенімді стратегиялық тылға айналды. Эвакуация кезінде жүздеген мың отбасы қазақ жерінде паналады.

«Ешкім ұмытылмайды, ештеңе ұмытылмайды» деген сөздер Қазақстандықтар үшін тек әдемі ұран емес, соғыс қатысушылары мен тыл еңбеккерлерінің теңдессіз ерліктері туралы мәңгілік халықтық жадтың мазмұнды көрінісі.

Біздің елдеріміз арасында мәдени-гуманитарлық байланыстар белсенді дамып келеді: мәдени күндер, фестивальдер, көрмелер тұрақты түрде өткізіліп, халық арасында оң пікірлерге ие.

Өткен жыл біздің елде ауқымды «Ресей маусымдары» аясында өтті. Биыл Мәскеуде Астана мәдениет күндері өтті, олардың орталық оқиғасы «Абай» операсының Большой театрында қойылымы болды. Сондай-ақ, Қазақстанның Ресейдің басты мұражайларында – Третьяков галереясында және Эрмитажда көрмелері өтеді.

Қазақстанның «Болашақ ойындарында» қатысуы мен Астанадағы Көшпелі халықтардың дүниежүзілік ойындарында ресейлік спортшылардың өнер көрсетуі гуманитарлық ынтымақтастықтың жаңа форматтарының өзектілігін атап көрсетеді. Осы эстафетаны жалғастыра отырып, Қазақстан 2026 жылы Ресейдің бастамасымен өтетін «Болашақ ойындарын» қабылдайды.

Білім беру саласындағы ынтымақтастық жаңа мазмұнмен толығуда. Біздің жоспарымызда еліміздің оңтүстігінде ресейлік мектептер ашу бар. Өз тарапымыздан, Қазақстанмен шекаралас Ресей қалаларында Қазақстан мектептерін ашуды күтіп отырмыз.

Қазіргі уақытта Ресей оқу орындарында 60 мыңға жуық қазақстандық студент білім алуда. Астанада Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институтының филиалын және Омск қаласында әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің өкілдігін ашу жоспарлануда.

Қазақстанда Пушкин тілінде 3500-нан астам мектепте оқытылады, телеарналар мен радиостанциялар хабар таратады, газеттер мен журналдар шығады, дерлік барлық өңірлерде орыс драмалық театрлары өз көрермендерін қуантады.

Біздің мемлекетіміз ТМД-ның қолдауымен орыс тілін дамыту жөніндегі халықаралық ұйымды құру бастамашысы болды. Ұйым орыс тілін қолдау мен насихаттау мәселелері бойынша ТМД елдері арасындағы ынтымақтастықты дамытуға бағытталады. Мен сенімдімін, бұл біздің халықтарымыз арасында достық, көршілік, этносаралық келісім, өз