2023 жылы Қазақстан инфляцияны 21%-дан 8,6%-ға айтарлықтай төмендетті.
Тимур Сулейменов инфляция бойынша күтілімдердің 7,5-9,5% аралығында бекітілгенін, ал нақты нәтиже 8,6% болғанын атап өтті.
«Біздің экономика болжамға сәйкес келді, бірақ, әрине, жақсы нәтижелерді қалаймыз», — деді Ұлттық банк басшысы.
Ол 2023 жылы инфляция 21%-дан жоғары болғанын еске салды, сондықтан қол жеткізілген төмендеу жақсы нәтиже болып саналады. 2025 жылы Ұлттық банк тағы бір пайыздық пунктке төмендеуді күтуде.
Негізгі мөлшерлеме көптеген нәрселерге әсер етеді, ол кредиттер мен депозиттер бойынша мөлшерлемелердің негізгі бағытын белгілейді, бірақ оның деңгейіне сондай-ақ қаржыландыру құны мен тәуекелдер сияқты басқа аспектілер де әсер етеді.
Мысалы, егер инфляция 13-15% аралығында күтілсе, банктер кредиттер бойынша төмен мөлшерлемелер ұсына алмайды, себебі ақшаның инфляцияда құны жоғалады.
Айтпақшы, Ұлттық банк алтын резервтерімен операцияларды дамытуын жалғастыруда, бұл монетарлық нейтралдылықты қолдайды.
Банк жергілікті өндірушілерден алтын сатып алады (жылына 60-70 тонна) және оны шетелге сатады, бұл валюта резервтерін арттырып, теңге курсын тұрақтандыруға көмектеседі.
Тимур Сулейменов мемлекет банктерді кредит беруге мәжбүрлей алмайтынын, бірақ қолайлы жағдайлар жасауға мүмкіндігі бар екенін айтты.
Оның ішінде салықтық шаралар арқылы. Мемлекеттік облигацияларға табыс салығы — бизнес кредиттеуден кем пайдалы болғандықтан, бұл құралдардың бірі.
«Біз банктермен шын мәнінде жақсы байланыста тұрмыз. Президенттің айтуынша, не үкімет, не халық банктерге қарсы емес – олар біздің экономикамыздың бір бөлігі. Біз бәріміз үйлесімді режимде жұмыс істеп, экономиканың өсуін және адамдардың әл-ауқатын қамтамасыз етуіміз керек», – деді ол.
Сонымен қатар, коммуналдық қызмет тарифтері туралы да сөз болды, олар ұзақ уақыт бойы ұсталып тұрды, бірақ бұл инвестициялар жетіспеушілігіне әкелді.
Сулейменов қысқа мерзімді баға реттеудің пайдалы болуы мүмкін екенін, бірақ ұзақ мерзімді перспективада дамуға кедергі келтіруі мүмкін екенін түсіндірді. «Инвестициялар үшін тариф» бағдарламасы 605 миллиард теңге алды, ал болашақта 14 триллион теңге инвестициялау жоспарлануда.
Цифрлық технологиялар бойынша Ұлттық банктің QR-төлемдер жүйесін, банктер арасындағы аударымдарды артық комиссиясыз жеңілдететін жүйені дамытуымен айналысып жатқаны айтылды.
Қазіргі уақытта 7 банк осы жүйеде жұмыс істейді, ал болашақта барлық банктердің оған қатысуы міндетті болуы мүмкін.
Тимур Сулейменов криптовалютаның легализациясы бойынша жоспарларымен де бөлісті.
Ол бұл тұрғындарды қорғауға және салықтарды бақылауға мүмкіндік беретін ашық жүйені құруға көмектесетінін атап өтті.