Интернетте 2025 жылы Күндегі жарқыраулардың себеп болған күшті магниттік бұрқасындар салдарынан әлем интернетсіз және тіпті жарықсыз қалуы мүмкін деген қауесеттер таралуда. Әлеуметтік желілердің пайдаланушылары жаһандық сәтсіздіктер мен толық хаос туралы қорқытып жатыр. Бұл қаншалықты шындық, Tengri Life тілшісі анықтады.
2025 жылы байланыс және электр қуатының мүмкін болатын жаһандық сәтсіздіктері туралы қауесеттер TikTok платформасында танымалдылыққа ие болуда. Видео авторлары, келесі жылы Күндегі жарқыраулар белсенділігінің шыңына жетуі мүмкін деп мәлімдей отырып, спутниктерді бұзады, серверлердің жұмысын бұзады және тіпті бізді электр қуатынан айырады дейді.
Ионосфера институтының қызметкерлерінің ақпаратына сәйкес, мұндай болжам жасау мүлдем мүмкін емес. Негізгі себеп — Күндегі жарқырауларды осыншама ерте анықтау мүмкін емес.
"Күндегі аса қуатты оқиғаларды алдын ала нақты болжау мүмкін емес. Бірнеше сағат ішінде дәл болжам жасауға болады, ал бірнеше күнге жуық болжам жасауға болады, бірақ одан әрі емес. Сондықтан мұндай оқиғаны бір жыл бұрын болжау мүмкін емес. Бұл 2025 жылы интернеттің 'өшуі' туралы болжамның фейк екенін білдіреді", — деп түсіндірді Ионосфера институтының ғарыштық ауа райын диагностикалау және болжау зертханасының жетекші ғылыми қызметкері Ольга Николаевна Крякунова.
Фото depositphotos.com
Дегенмен, қазақстандық астрофизик Виктор Тейфельдің айтуынша, Күндегі жарқыраулар біздің планетамызға әсер етуі мүмкін, бірақ бұл әсердің ауқымы шектеулі. Күнде қуатты энергия шығарылымдары болған кезде, зарядталған бөлшектер мен электромагниттік толқындар Жерге жетіп, оның магниттік өрісімен өзара әрекеттеседі. Бұл спутниктердің, радиобайланыстың және GPS-тің уақытша сәтсіздіктеріне әкелуі мүмкін.
Дегенмен, сарапшы атап өткендей, Күн белсенділігінің жердегі инфрақұрылымға, мысалы, электр желілеріне немесе интернетке әсері минималды. Бұл процестер белгілі бір технологияларға әсер етуі мүмкін, бірақ көбінесе олар жергілікті және қысқа мерзімді сипатқа ие.
"Күн белсенділігі электроникаға, бірақ көбінесе жер атмосферасынан тыс жерде орналасқан электроникаға аздап әсер етуі мүмкін. Мысалы, Жерді айналып жүрген спутниктерге. Оларға Күн ағындары, яғни жұлдызды жел әсер етуі мүмкін. Бірақ мұндай жағдайлар өте сирек тіркеледі", — деді астрофизик.
Сонымен қатар, ол Жерде пайдаланылатын радиобайланыс ионосфераның арқасында көп дәрежеде қорғалғанын түсіндірді — радиотолқындарды шағылыстыратын атмосфераның қабаты.
"Күн ионосфераға әсер еткенде, зарядталған бөлшектердің концентрациясы немесе қабаттың биіктігі сәл өзгеруі мүмкін, бұл кейде қысқа толқынды радиобайланысқа әсер етеді. Бірақ бұл елеусіз тербелістер, олар сирек жағдайда маңызды сәтсіздіктерге әкеледі", — деп сенімді Виктор Тейфель.
Тейфельдің айтуынша, 2025 жылы, керісінше, Күн белсенділігінің төмендеуі басталуы мүмкін. Дегенмен, егер ол күшейсе де, ауыр салдарды күтпеу керек, өйткені Жер ионосферамен (атмосфераның қабаты) қорғалған.
"Күн белсенділігі күшейгенде де, ешқандай критикалық нәрсе болмайды. Оның әсері тек жер атмосферасының жоғарғы қабаттарына және магниттік өріске әсер етуі мүмкін, және ол да рұқсат етілген нормалар шегінде. Жер өз магниттік өрісімен және зарядталған бөлшектерден тұратын радиациялық белдеулермен қорғалған. Бұл белдеулер бізді Күн протондарының, электрондарының және басқа зарядталған бөлшектердің тікелей ағындарынан қорғап, сенімді қалқан қызметін атқарады", — деп түсіндірді астрофизик.
Ғалым сондай-ақ соңғы бірнеше жылда Күн белсенділігінің адамдардың күнделікті өміріне айтарлықтай әсер етпегенін атап өтті. Жер және оның экожүйесі Күн циклдерімен байланысты өзгерістерге бұрыннан бейімделген, сондықтан ауыр салдарды күтпеу керек.
"Біз Күндегі процестерді 200 жылдан астам уақыт бойы зерттеп келеміз, ал Күннің өзі 4,5 миллиард жылдан астам уақыт бойы бар. Осы уақыт ішінде Күн белсенділігінің көптеген циклдары өтті. Соңғы екі ғасырда 20-дан астам 11 жылдық цикл өзгерді. Жер және оның экожүйесі бұл өзгерістерге бұрыннан үйреніп қалған, ал магниттік өрістің кішкентай тербелістері елеулі әсер етпейді", — деді Виктор Тейфель.