AD Scientific Index индексіне сәйкес, Қазақстан 219 мемлекет арасынан 73-орынға ие болды. Республикада, сарапшылардың мәліметі бойынша, 3,6 мың ғалым мен ғылыми жұмыстар жүргізетін 75 мекеме бар, деп хабарлайды Energyprom.kz.
AD Scientific Index (Alper-Doger Scientific Index) — ғалымдарды, зерттеу орталықтарын және университеттерді олардың ғылыми өнімділігі мен жарияланымдарының сапасы бойынша бағалайтын халықаралық индекс. Басқа индекстерден айырмашылығы, AD Scientific Index тек сілтеме көрсеткіштерін ғана емес, әр ғалымның ғылыми жұмыстарын жеке бағалайды.
ТМД және Орталық Азия елдері бойынша рейтингте Қазақстан Ресей мен Украинадан кейін үшінші орынға ие болды*. Рейтингте Қазақстаннан кейін Беларусь (87-орын), Өзбекстан (92-орын), Молдова (95-орын), Армения (99-орын), Әзербайжан (101-орын), Қырғызстан (120-орын) және Тәжікстан (151-орын) орналасқан.
Рейтингті ең жақсы нәтижелермен АҚШ, Ұлыбритания және Австралия бастады, ал соңғы орындарға Сан-Томе мен Принсипи, Тувалу және Кирибати орналасты.
* Украина ТМД-да бірқатар себептер бойынша даулы статусқа ие.
Өз аймағында жаман орын алмағанына қарамастан, Қазақстанға жететін жері бар екені анық.
Біздің елімізде жоғары білім және ғылыми зерттеулер саласындағы инвестициялармен не болып жатқанын қарастырайық. Ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерге негізгі капиталға инвестициялар 2023 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында 3,6 млрд теңгені құрады — бұл өткен жылмен салыстырғанда 90%-ға артық.
Барлық инвестициялардың 86,4%-ын сектордың кәсіпорындарының өз қаражаттары қамтамасыз етті: 3,1 млрд теңге. Бұл сегментте жылдық өсім 78,8%-ды құрады.
Жергілікті бюджет қаражаты есебінен инвестициялар өткен жылы 77,6%-ға, 242,4 млн теңгеге артты. Қалған сома банктік емес заемдық қаражаттар есебінен инвестициялардан құралды: 249,5 млн теңге.
Аймақтық тұрғыдан ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер саласындағы ең көп инвестициялар Алматыға түсті: 1,1 млрд теңге — бұл өткен жылдың қаңтар-қыркүйек айларымен салыстырғанда 58,3%-ға артық. Алдыңғы бес аймаққа Абай (684 млн теңге), Ақмола (632,1 млн теңге), Шығыс Қазақстан (354,2 млн теңге) және Жамбыл (242,4 млн теңге) облыстары кірді.
Ең аз инвестициялар Павлодар, Қостанай және Атырау облыстарына түсті. Сонымен қатар, Қазақстанның 20 өңірінің 6-ында секторда инвестициялар мүлде байқалған жоқ.
Жоғары білім саласында 2023 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында негізгі капиталға инвестициялар 12,9 млрд теңгені құрады — бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 22,7%-ға артық.
Барлық инвестициялардың 45,1%-ы Алматыға тиесілі: 5,8 млрд теңге, жылдық өсім — 7%. Екінші және үшінші орындарда Астана (1,1 млрд теңге, өткен жылы 531,1 млн теңге) және Солтүстік Қазақстан облысы (1,1 млрд теңге, жылдық өсім — 20,1%) тұр. Сектордағы инвестициялар Қазақстанның 20 өңірінің 15-інде байқалды.
Инвестициялық портфельдің толықтырылуы тұрғысынан, сектор кәсіпорындарының өз қаражаттары есебінен капитальды инвестициялар 22,2%-ға, 11,8 млрд теңгеге, республикалық бюджет есебінен 2,9 есеге, 993,9 млн теңгеге, ал банктік несиелер есебінен инвестициялар 109,7 млн теңгені құрады.