Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанды ИИ-бағытталған мемлекетке айналдыру мақсатында құрылып жатқан Alem.AI Халықаралық жасанды интеллект орталығына барды. Бұл орталық елдің қоғамдық және экономикалық өмірінің барлық салаларында ақпараттық технологияларды дамытуға бағытталған, деп хабарлайды Kapital.kz бизнес ақпарат орталығы Ақорда баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Мемлекет басшысына Alem.AI Жасанды интеллект орталығының концепциясы таныстырылды, ол Nur Alem аймағында орналасатын болады.
Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдіевтің айтуынша, орталықта Tomorrow School және Tumo Education мектептері ашылады. 1000-нан астам мектеп оқушысын бағдарламалау, робототехника және басқа да креативті технологиялар бойынша оқыту жоспарланып отыр, сондай-ақ жыл сайын 1000 жоғары білікті маман даярлау көзделуде. Alem.AI Халықаралық орталығы стартаптарды акселерациялау кампусы ретінде қызмет етеді және осы саладағы зерттеу жобаларына қолдау көрсетеді.
Президентке инкубациялық және акселерациялық бағдарламаларға қатысатын перспективалық отандық стартап жобалары мен компаниялары туралы ақпарат берілді.
Олардың арасында клиенттермен байланыс үшін дауыстық роботтарды әзірлеу және енгізумен айналысатын Cybernet.ai компаниясы, иммунотерапия және диагностика саласындағы қиын мәселелерді шешуге үлес қосуға ниетті ArlanBiotech компаниясы бар. Тағы бір перспективалық стартап Higgsfield AI ғалымдар мен инженерлерге күрделі компьютерлік модельдерді оқытуға көмектесетін озық жүйе құрды.
Мемлекет басшысына Қазақстандағы Tik-Tok және Netracker компанияларының қызметі туралы ақпарат берілді. Салықтық преференциялар, визалық қолдау және басқа да қолайлы жағдайлар шетелдік компаниялар мен IT-мамандарын Astana Hub экожүйесінің бөлігі етеді. Қазіргі уақытта Telegram, TON, Tether, Google, EPAM және басқа да әлемдік IT-индустрия өкілдерінің ғылыми-зерттеу жобаларын іске асыру және жаңа өнімдер әзірлеу үшін офис орналастыру туралы келіссөздер жүргізілуде.
Қасым-Жомарт Тоқаевқа жасанды интеллект саласындағы отандық әзірлемелер де таныстырылды. Олардың арасында кен орындарының цифрлық егізі, дрондарды басқару және өндірістік робот-ит сияқты индустриалды шешімдер бар.
Президентке мемлекеттік қызметтер көрсету саласында жасанды интеллект технологияларын қолдану көрсетілді, сонымен қатар Назарбаев университетіндегі Жасанды интеллект институтының (ISSAI) AITU экожүйесінің мүмкіндіктері, алғашқы қазақ тіліндегі KazLLM моделі және Soyle App көпфункционалды қосымшасы туралы айтылды.
Содан кейін мемлекет басшысы Қазақстандағы жасанды интеллект дамуы туралы өзінің көзқарасымен бөлісіп, елдің IT-секторындағы үлкен әлеуетін атап өтті.
«Білім мен инновацияларға негізделген экономика құру қажет. Технологиялық және экономикалық озық ел болу үшін, ең алдымен, адам капиталының, цифрландырудың және жасанды интеллектінің дамуына ерекше назар аудару маңызды. Бүгінгі таңда бұдан басқа амал жоқ. Қазіргі уақытта бүкіл адамзат цифрлық әлемде өмір сүруде. Сарапшылардың пікірінше, жыл сайын жасанды интеллект технологиясының тиімділігі артып келеді. Сондықтан алдымызда Қазақстанды Еуразияның ең ірі цифрлық хабына айналдыру амбициозды міндеті тұр. Цифрлық дамуға жаңа көзқараспен қарау керек», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Президент бұған дейінгі Жолдауында Ұлттық жасанды интеллект орталығын құру бастамасын көтергенін еске салды. Ол осы идеяны толықтырып, орталықты халықаралық деңгейде жасау, оны аймақтағы жасанды интеллектінің дамуына арналған негізгі институтқа айналдыруды ұсынды.
«Alem.AI Халықаралық орталығы AI-қозғалысының эпицентрі және Қазақстанның цифрлық трансформациясының символы болуы тиіс. Бұл платформа еліміздің үздік ойшылдарын біріктіріп, бүкіл әлемнен таланттарды тартуға мүмкіндік береді. Мұнда ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық зертханалар, бағдарламалау мектебі және халықаралық технологиялық компаниялардың офисі орналасады. Astana Hub пен Alem.AI нағыз инновациялар фабрикасына айналуы тиіс, халықаралық серіктестерді тартып, ғылыми зерттеулерді ынталандырып, экономика, білім беру және әлеуметтік саладағы барлық негізгі салаларға шешімдер жасау керек», – деді мемлекет басшысы.
Қасым-Жомарт Тоқаев институционалдық ортаны қалыптастыруды жалғастырудың маңызды екенін атап өтті. Ол өзінің тапсырмасымен үкіметтің 2024-2029 жылдарға арналған жасанды интеллектті дамыту тұжырымдамасын қабылдағанын хабарлады.
«Жасанды интеллектті дамыту жөніндегі кеңес құруды тапсырамын, оған жетекші халықаралық сарапшыларды тарту керек. Бұл біздің институционалдық ортаны әлемдік озық стандарттармен синхрондауға мүмкіндік береді. Менің білуімше, парламент депутаттары «Жасанды интеллект туралы» заң жобасын бастама етіп көтерді. Заң шығару жұмыстарына мұқият қарау керек. Нейрондық желілер тек үлкен перспективаларды ашып қана қоймай, сонымен қатар елеулі қауіптер мен қатерлерді де алып келеді. Мысалы, қазір жалған ақпарат таратумен және қоғамдық пікірді манипуляциялаумен айналысатын жоғары сапалы фейктер белсенді түрде жасалуда. Жасанды интеллектіні жауапты қолдану принциптерін, этикалық аспектілерді заңнамалық түрде бекіту және оның дамуы мен қолданылуында ашықтық пен айқындықты қамтамасыз ету қажет», – деп атап өтті президент.
Мемлекет басшысы саланың инфрақұрылымын дамыту мәселелерін көтерді. Оның пікірінше, ИИ-технологиялары заманауи есептеу қуаттарын талап етеді.
«Бүгінгі таңда әлемдік нарық есептеу ресурстарының өткір тапшылығын сезініп отыр, бұл жақын арада тек арта бермек. Үкіметке дата-орталықтарды салу үшін ірі халықаралық компанияларды тартуға бағытталған қажетті жағдайларды жасау, сондай-ақ киберқауіпсіздік бойынша әлемдік стандарттарды енгізу және мамандардың біліктілігін арттыруды тапсырамын», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Спикердің сөзінде тағы бір басым міндет – деректерді сапалы цифрландыру және тәртіпке келтіру. Үкіметке мемлекеттік, бизнес және ИИ-әуесқойлары жасанды интеллект модельдерін жасау, оқыту және дамыту үшін деректер жиынтықтарын қалыптастыру бойынша шаралар қабылдауды тапсырды.
«Бұл саладағы кешенді тәсілдің мысалы – ұлттық тілдік модель KazLLM. Біз жасанды интеллектіні қазақ тілінде ойлап, талдап, сөйлетуге үйреттік. Бұл маңызды жетістік қазақ тілінің цифрлық ортада дамуына жаңа перспективалар ашады. Басталған ауқымды жұмысты жалғастыру маңызды. Қазақ тілінің мультимодальды тілдік моделін жасау қажет, ол бір уақытта әртүрлі деректер типтерін пайдалана алады. Үкіметке осы бағыттағы жобаларды қаржыландыру мәселесін пысықтауды тапсырамын», – деді мемлекет басшысы.